:
به نقل از “عصرایران” تا قبل از آزاد سازی نرخ ها، قیمت بلیت مسیرهای پروازی بدون توجه به نوع هواپیما و زمان پرواز، یکسان بود و مثلاً فرقی نمی کرد که شما با پرواز 6 صبح از تبریز به تهران می روید تا به یک قرار کاری مهم برسید یا ساعت 12 شب حرکت می کنید. یا فرقی نمی کرد در وسط هفته ای عادی به مشهد می روید یا در ایام تعطیلات و … . همیشه قیمت بلیت، بر اساس مصوبه ها ، ثابت بود و اگر هم زمانی قیمت ها بالا می رفت، مربوط به هواپیماهای چارتری بود و سودش به چارتر کننده ها می رسید نه به ایرلاین ها.
با این حال، چون از این ارزانی ، کلاهی برای برخی سیاسیون بافته و تیتری برای رسانه ها باساخته نمی شود، همه از کنارش می گذرند تا به روزهای خاصی در سال که قیمت ها بالا می روند برسند و کار خود را شروع کنند!
:
البته همه ما دوست داریم با کمترین هزینه به سفر برویم و این امری طبیعی است؛ اما چه بخواهیم و چه نخواهیم، اقتصاد قواعد خاص خودش را دارد و تجربه بشر به ویژه در یک قرن اخیر ثابت کرده است که هرگاه دولت ها ، قیمت گذار شده اند، فاتحه موضوع قیمت گذاری خوانده شده است چرا که اولین اصل فعالیت اقتصادی، یعنی رقابت، پای این قیمت گذاری ها قربانی شده و فعالان اقتصادی به رکود و تنبلی رسیده اند.
صنعت فاجعه بار خودرو در ایران ، نمونه بارزی از این ماجراست و هنوز که هنوز است ، دولت اراده خود برای قیمت گذاری را رها نمی کند و گاه وضعیت چنان مضحک می شود که قیمت مصوب ، از قیمتی که مردم در بازار آزاد با یکدیگر معامله می کنند هم بالاتر است!
:
صنعت حمل و نقل هوایی کشور نیز که در سال های گذشت با حضور بخش خصوصی همراه بوده و انحصار دولت را تا حدودی در هم شکسته ، با پدیده ویرانگر مداخلات دولت مواجه بوده است و این ، مزید بر علل دیگری مانند تحریم و برخی سوء مدیریت ها شده و باعث زمین گیری روزافزون این صنعت گشته است.
یکی از مدیران ایرلاین ها می گفت که نزدیک به یک سوم هواپیماهایشان مدت هاست که دیگر پرواز نمی کنند و با این روند، دیر نیست روزی که باقی هواپیماهایشان نیز زمینگیر شود. وضعیت مشابهی نیز در سایر ایرلاین ها حاکم است: یکی زمینگیر تر از دیگری!
:
طبیعی و قابل انتظار است که وقتی بدون توجه به همه مؤلفه های قیمت گذاری، دولت اراده خود را تحمیل می کند، ایرلاین های فقیر ایرانی به سمت هواپیماهای ارزان قیمت سوق داده می شوند و این ، یعنی کاهش سطح ایمنی.
این عدد و رقم ها را ایرلاین ها نیز می دانند و متوجه هستند که اگر هواپیماها را حتی در محدوده تحریم ها ، نو نوار کنند، میلیاردها تومان به سودشان است ولی وقتی مجبورند به قیمت های مصوب بلیت بفروشند، از آن طرف هم می روند و با بضاعت اندک مالی، به جای هواپیمای مثلاً 20 میلیون دلاری (دست دوم)، هواپیمای 25 ساله (دست چندم) می خرند به بهایی بسیار نازل تر … که عاقبت این هواپیماها نیز مشخص است!
:
واقعیت تلخ و شرم آور این است که کل هواپیماهای مسافربری ایران، کمی بیشتر از 3 هزار میلیارد تومان می ارزند که معادل قیمت 4 تا 6 هواپیمای مسافربری 200 الی 300 نفره نو هست.
تعجبی هم ندارد چرا که وقتی برخی ایرلاین ها ، با یک سوم هواپیماهای خود می پرند و بقیه پرنده هایشان در آشیانه ها زمینگیر شده اند و خاک می خورند، مشخص است که کل هواپیماهای ایران، به اندازه گوشه ای از فرودگاه استانبول یا امارات هم نمی ارزد.
گذشته از همه این ها، تعداد کل افرادی که در طول سال از هواپیما استفاده می کنند، تنها 2 میلیون و 500 هزار نفر است. این بدان معناست که 80 میلیون ایرانی یارانه پرواز می دهند تا این 2 و نیم میلیون نفر بتوانند با قیمت مصوب پرواز کنند.
:
نکته جالب و البته تأسف انگیز ماجرا، اعتراض برخی نمایندگان مجلس به آزادسازی نرخ بلیت هواپیماست و کسی هم از آنها نمی پرسد که شما را چه می شود؟ از یک طرف قانون تصویب می کنید که نرخ بلیت باید آزاد شود و وقتی قانون مصوب خودتان اجرا می شود، اعتراض می کنید؟ آیا این دوگانگی صرفاً تبلیغات انتخاباتی، ولو به بهای نابودی تدریجی ناوگان هوایی کشور نیست؟!
:
در این میان با توجه به این که مردم ایران از عنوانی به نام “آزادسازی قیمت ها” خاطره خوبی ندارند و تنها گرانی اش برایشان مانده است، نه کیفیت، حق دارند که نسبت به این موضوع نیز به دیده تردید نگاه کنند. اما از آنجا که بخش خصوصی وارد صنعت حمل و نقل هوایی شده و چاره ای هم جز بهسازی ناوگان ندارد، می توان امیدوار بود که اتفاقی که در عرصه اپراتورهای تلفن همراه افتاد، در سطحی دیگر در ایرلاین ها نیز رخ دهد. بی گمان اگر سازمان هواپیمایی کشوری، به جای دخالت در امور ایرلاین ها، به وظیفه حاکمیتی خود یعنی نظارت، آن هم از نوع سختگیرانه بسنده کند، می توان امیدوار بود که قواعد علم اقتصاد، فارغ از تحمیلات بخشنامه ای کار خود را بکند و نهایتاً ایران به جایگاه از دست رفته خود در آسمان نزدیک شود و بتواند اندک اندک سهمی که به همسایگان داده است را پس بگیرد.