تحولات کشورهای عربی و شمال آفریقا در سال‌های اخیر فشردگی و حساسیت ویژه‌ای یافته است، حوادثی که گاه منجر به شکل‌گیری نظام‌های توسعه یافته‌تر شد و گاه بحران‌های دامنه‌داری آفرید که تاثیراتش هم‌چنان بر ثبات و امنیت منطقه باقی مانده است. تحولات در سوریه، عراق، بحرین و بسیاری از کشورهایی که هریک به نوعی خبرساز بوده‌اند موضوع گفتوگوی خبرنگاران ایسنا با حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه بود.
به گزارش سایت تحلیلی خبری بینانیوز به نقل از ایسنا ، امیرعبداللهیان در این گفت‌وگو علاوه بر برشمردن سیاست‌های ایران در قبال تحولات کشورهای منطقه به سوالاتی درباره علل پس گرفته شدن دعوت از ایران در نشست “ژنو 2″پاسخ داد.
حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه کشورمان در این مصاحبه درباره مذاکرات ژنو با بیان این که گفتوگوهای “ژنو 2” را به عنوان بخشی از راه حل سیاسی مساله سوریه می‌دانیم اظهار کرد: معتقدیم این نشست در راستای فراهم کردن زمینه‌ای برای گفتوگوی ملی بین طرف‌های مختلف سوری و حکومت می‌توانست موثر باشد. از ابتدا چند اشکال وجود داشت که متاسفانه برای دور دوم این نشست نیز برطرف نشد و از این منظر ما نسبت به آینده و نتایج گفتوگوهای ژنو خوشبین نیستیم و معتقدیم اگر بهترین تفاهم هم در این نشست ایجاد شود بازهم ضعیف‌ترین و کم‌ترین نتیجه‌ای است که در حل سیاسی حاصل می‌شود.
گروه‌های معارض حاضر در “ژنو 2” گروه‌های تاثیرگذار سوریه نیستند
او ادامه داد: گروه‌های معارضی که به نشست “ژنو 2” دعوت شدند گروه‌های تاثیرگذاری در سوریه نیستند؛ آن‌ها نه در بین مردم سوریه پایگاهی دارند و نه در بین گروه‌ها و افراد مسلحی که در داخل سوریه اقدام نظامی می‌کنند؛ در حالی که کسی که می خواهد با حکومت گفت‌وگو کند یا باید در بخش وسیعی از جامعه سوریه نفوذ داشته باشد یا این که در بخش وسیعی از گروه‌هایی که اقدامات مسلحانه یا تروریستی انجام می‌دهند پایگاه داشته باشند تا بر آن‌ها تاثیرگذار باشند و بتوانند نتیجه خوبی در میدان ایجاد کنند.
معاون وزیر امور خارجه گفت: کسانی که به عنوان معارض در این نشست حضور پیدا کرده‌اند در بهترین حالت 3 درصد از جامعه سوریه را نمایندگی می‌کنند و در واقع در این مذاکرات نماینده 73 درصد جامعه سوریه حضور ندارند و به این دلیل نمی‌تواند مذاکره موفقی باشد. اما در عین حال اگر همین مقدار ضعیف از گفتوگوها و توافقات به مسیر گفتوگوی ملی کمک کند و مردم سوریه بتوانند برای کشورشان تصمیم بگیرند، حتما می‌تواند شروع خوبی تلقی شود.
نسبت به “ژنو 2” و آینده آن خوشبین نبودیم
وی درباره دلایل حضور پیدا نکردن ایران در نشست “ژنو 2” نیز تصریح کرد: ما از ابتدا اعلام کردیم بدون پیش شرط در اجلاس “ژنو 2” حضور پیدا می‌کنیم. با این که نسبت به “ژنو 2” و آینده آن خوشبین نبودیم اما برخی طرف‌ها و به طور مشخص آمریکاییها اصرار داشتند با پیش شرط و با تعیین یک دستور خاصی برای ما، در آن جلسه شرکت کنیم. به دلیل این که این موضوع با عزت و مواضع منطقی جمهوری اسلامی ایران در تعارض بود با وجود دعوت صریح سازمان ملل و گفتوگوهایی که از قبل بین ما جریان داشت اعلام کردیم حاضر به شرکت در نشست “ژنو 2” با این پیش‌شرط‌هایی که مطرح شده نیستیم.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: دومین اشکال گفتوگوهای “ژنو 2” این است که نقش فعالی برای کشورهای موثر و تاثیرگذار که می‌توانند به حل موضوع سوریه کمک کنند در این گفتوگوها دیده نشده است، متاسفانه آمریکاییها فکر می‌کنند با دیکته کردن یک دستورالعمل می‌توانند خروجی مطلوب خود را به دست بیاورند؛ در حالی که واقعیات صحنه نشان می‌دهد که تنها رای و نظر مردم سوریه است که تعیین کنند آینده مردم در سوریه است.
مرور “پشت پرده” حضور نیافتن ایران در نشست “ژنو2”
او درباره اظهارات مقامات آمریکایی در رابطه با این که ایران درباره نشست “ژنو 2” درگفت‌وگوهای خصوصی و عمومی نظرهای متفاوتی داشته است، و موضوع دعوت و پس گرفته شدن دعوت پشت پرده‌هایی داشته است اظهارکرد: پشت پرده آن، گفتوگوهایی بود که در حاشیه نشست “کمک‌های انسان دوستانه به سوریه” که در کویت برگزار شد با بان کی مون داشتم. در کویت حدود 40 دقیقه با بان کی مون مذاکره داشتم. در آن‌جا او از من درباره نظر ایران دررابطه با بیانیه “ژنو 1” پرسید که من گفتم ما بیانیه نشست “ژنو 1” را به عنوان یک راهکار سیاسی مورد توجه قرار می‌دهیم و روح کلی حاکم بر بیانه ژنو را به عنوان راه‌حل سیاسی مورد توجه قرار می‌دهیم. بان کی مون گفت یعنی ما می‌توانیم بگوییم شما آن را به صورت کلی(IN GENERAL) قبول دارید؟ گفتم ما به صورت IN GENERAL روح کلی حاکم بر بیانیه را قبول داریم. پرسید چرا IN GENERAL را حذف نمی‌کنید و بگویید ما بیانیه ژنو را قبول داریم؟ گفتم زیرا ین بیانیه به صورتی تنظیم شده که تفسیرهای مختلفی از آن وجود دارد. حتی الان بین آمریکاییها و روس‌ها که دو طرف اصلی تنظیم کننده بیانیه ژنو هستند نسبت به بندهای مختلف این بیانیه تفاوت دیدگاه و تحلیل وجود دارد. به طور مثال در موضوع حکومت انتقالی آمریکاییها می‌گویند بیاینه “ژنو 1″به صراحت تاکید می‌کند باید یک نهاد حکومتی تشکیل شود. بشار اسد تا زمان برگزاری انتخابات می‌تواند حضور داشته باشد، بدون هیچ گونه اختیاری و قدرت باید به یک نهاد انتقالی واگذار شود. روس‌ها می‌گویند این‌گونه نیست. در بیانیه “ژنو 1” آمده نهاد انتقالی با توافق دو طرف تشکیل می‌شود. یعنی توافق بین معارضان حکومت و حکومت سوریه.
امیرعبداللهیان گفت: در این دیدار به‌صراحت گفتم از جمله مواردی که ما رد می‌کنیم موضوع تشکیل دولت انتقالی است؛ در بیانیه ژنو به صراحت آمده است که دولت انتقالی یعنی سازمان ملل به همراه چند کشور از خارج سوریه برای مردم این کشور تصمیم می‌گیرد. در حالی که این توهین به مردم فهیم سوریه است. آن‌ها باید خودشان تصمیم بگیرند که دوره انتقالی یا آینده سیاسی کشورشان چه سمت و سویی داشته باشد.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: پس از این که از کویت برگشتم بان کی مون به ما پیامی داد و گفت اگر ما از شما دعوت کنیم شما دعوت ما را رد خواهید کرد یا می‌پذیرید؟ به ایشان پاسخ داده شد که اگر دعوت مشروط نباشد به این دعوت پاسخ مثبت خواهیم داد. او گفتوگوی تلفنی هم با دکتر ظریف داشت که درآن تماس تلفنی ظریف حتی صریح‌تر از صحبتی که من داشتم صحبت کرد و به بان کی مون گفت در حالی که از کشورهایی که به صراحت از تروریسم در سوریه حمایت می‌کنند از دو هفته قبل دعوت کردید برای ما توهین‌آمیز است دعوت از ایران را به دقیقه 90 موکول کردید و تازه از ما سوال می‌پرسید که آیا قبول داری چنین باشد یا نباشد.
گلایه‌های‌مان را به گوش بان کی مون رساندیم
وی افزود: البته ما برای بان کی مون به عنوان دبیرکل سازمان ملل احترام قائلیم و کاملا درک می‌کنیم که او با نقش بین‌المللی که ایفا کرد به دنبال یافتن راه‌حلی بود اما بعدا این گلایه را به گوشش رساندیم و ظریف هم در دیداری که در مونیخ با بان کی مون داشت این موضوع را مطرح کرد. این گلایه‌ها در دیداری که من با اخضر ابراهیمی داشتم هم مطرح کردم که ما در گفتوگوهایمان توافق کردیم ایران بدون پیش شرط حاضر به شرکت در گفت‌وگوهاست و بعد شما بحث پیش شرط و مباحث دیگر را مطرح کردید.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: آمریکاییها به سازمان ملل فشار آوردند که ایران باید به‌صراحت اعلام کند که بیانیه “ژنو 1” را به صورت کامل می‌پذیرد. ما چنین چیزی را نه در دستور کار داشتیم و نه در گفتوگوهایی که با طرف‌های مربوط در سازمان ملل داشتیم هیچ‌گاه نپذیرفته بودیم.
توافق شد در سطح وزیر در نشست “ژنو 2” شرکت نکنیم
او ادامه داد: توافق بر این شد که پس از این که دعوت شویم در سطح وزیر در این نشست شرکت نکنیم. قرار بود که بنده در این نشست شرکت کنم، بنابراین جمع‌بندی این شد که پیش از این که به این نشست بروم به همه شبهات پایان دهم. نحوه حضور ایران در نشست “ژنو 2” با موضعی صریح و روشن بدون این که طرف‌های مقابل فرصت این را پیدا کنند که تحلیل‌ها و تفسیرهای مختلفی را بر آن داشته باشند را مطرح کنیم؛ بنابراین به صراحت موضع خود را اعلام کردیم، در عین حال همزمان با این اعلام رسانه‌یی در تماسی که با اخضر ابراهیمی داشتم و هم‌چنین در گفتوگوهایی که بین ظریف و مقامات سازمان ملل به طور همزمان انجام می‌شد اعلام کردیم که ما هیچ‌گونه پیش‌شرطی را نمی‌پذیریم اما بر حضورمان بدون پیش‌شرط کماکان تاکید داریم.
این دیپلمات برجسته ایرانی توضیح داد: پس از این که از ایران دعوت شد، فشار آمریکاییها بر سازمان ملل افزایش پیدا کرد. آن‌ها به دنبال این بودند که به صراحت اعمال فشار کنند تا ایران اعلام کند بیانیه “ژنو1” را به طور کامل قبول دارد.
نمی‌پذیرفتیم در شرایط فشار در مذاکرات “ژنو 2” شرکت کنیم
وی درباره موضع‌گیری ایران در روزهای منتهی به برگزاری نشست “ژنو 2” گفت: امکان هرگونه تغییری وجود داشت. اگر قرار بود این فشارها ادامه یابد و آن‌ها چنین انتظاری داشته باشند، ما به هیچ وجه نمی‌پذیرفتیم در این شرایط در این نشست شرکت کنیم.
پس گرفته شدن دعوت توسط دبیرکل سازمان ملل برای حیثیت سازمان ملل و شخص دبیرکل خوب نبود
معاون وزیر امور خارجه اضافه کرد: پس گرفته شدن دعوت توسط دبیرکل سازمان ملل موضوعی است که برای حیثیت سازمان ملل و شخص دبیرکل این سازمان موضوع خوب و جالبی نبود، در عین حال باید تاکید کنم کاملا شرایط بان کی مون را درک می‌کنیم زیرا او تلاش داشت به عنوان دبیرکل سازمان ملل راه میانه‌ای پیدا کند. زیرا همه طرف‌ها تاکید دارند یکی از طرف‌های موثر برای یافتن راه‌حل سوریه، ایران است و نمی‌توان بدون درنظر گرفتن بازیگران اصلی مربوط با مساله سوریه به یک راه‌حل سیاسی رسید. ضمن این که معتقدیم نه ایران، نه آمریکا، نه عربستان و نه روسیه و نه هیچ کشور دیگری نمی‌تواند از طرف مردم سوریه تصمیم بگیرند، حتی اگر در نشست “ژنو 1” هم حضور پیدا می‌کردیم تاکیدمان همواره بر این است که کشورها و بازیگران مهم در منطقه باید زمینه‌ای را فراهم کنند که مردم سوریه بتوانند در شرایط امن،آرام و با روندی دموکراتیک در فضای انتخاباتی حاضر روندهای سیاسی خود را تعیین کنند.
امیرعبداللهیان گفت: ما به دنبال این نبودیم که حتما در این نشست شرکت کنیم. بیشتر دیگران به دنبال حضور ما در آن نشست بودند. دوستان ما در روسیه، سوریه و برخی از کشورهایی که دعوت شده بودند بسیار پی‌گیر بودند. حتی در بین آمریکاییها نیز در این‌باره اختلاف دیدگاه وجود داشت، یک جناح، بخش و افرادی سعی می‌کردند برای حضور ایران شرط بگذارند. اما بخش دیگری مرتب تاکید می‌کرد که حضور ایران بسیار در این نشست موثر است. معتقدیم ایران به عنوان عضو مهم در منطقه مسائل منطقه را به خوبی و واقع‌بینانه مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد و نسبت به آن راهکار نشان می‌دهد. علت این که برخی طرف‌ها دچار خطاهای راهبردی می‌شوند به دلیل نداشتن شناخت از منطقه است. ما حتما در هر راهکار منطقه‌یی و بین‌المللی از تجربه و شناخت خود نسبت به وضعیت منطقه برای حل سیاسی، ثبات و صلح استفاده می‌کنیم.
او گفت: حضور ما می‌توانست تاکید بر این که این مردم سوریه هستند که باید ایفای نقش کنند را پررنگ‌تر می‌کرد. نکته مهم این‌جاست که طرف‌هایی که در کنفرانس ژنو بازیگر جدی هستند قائل به این نیستند که مردم سوریه ایفای نقش کنند، آن‌ها فقط می‌خواهند اگر تصمیمی گرفته شده اجرا شود.
مذاکرات “ژنو 2” یک حل سیاسی کامل نبود
معاون وزیر خارجه ایران هم‌چنین درباره این که ایران تا چه اندازه با توجه به اتفاقاتی که گذشت درباره آینده مذاکرات و نشست‌های ژنو درباره سوریه، رویکرد مثبتی دارد؟ گفت: به هر حال در این نشست بین نمایندگان حکومت و بخش کوچکی از معارضین سوریه گفتوگوهایی شکل گرفته است. نفس این گفتوگوها می‌تواند مفید باشد. اگر این گفتوگوها تبدیل به گفتوگوهایی فراگیر و ملی سوری – سوری شود بدون این که طرف‌های خارجی بخواهند در آن مداخله کنند می‌تواند در این مسیر تعیین کننده باشد. شرط این که این گفتوگوها به نتیجه برسد این است که برخی طرف‌های خارجی ورود سلاح و تروریسم به سوریه را متوقف کنند. این به بازگشت آرامش در سوریه بسیار کمک می‌کند. اگر به موازات این گفتوگوها گام‌های عملی برداشته شود می‌توان به موازات آن گفتوگوهای ژنو را صرفا آغاز سیاسی خوبی دانست اما یک حل سیاسی کامل نبود.
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه ایران گفت: گروه‌های سیاسی که در ژنو در حال مذاکره هستند با دولت سوریه و نمایندگان حکومت گرفتار تناقضی شده‌اند. طرف‌های معارض اصرار دارند که به‌سرعت تکلیف دولت انتقالی دارای صلاحیت کامل روشن شود و حکومت اصرار دارد که اگر بخواهیم براساس بند بند بیانیه “ژنو 1″پیش رویم باید اول از توقف خشونت و اقداماتی که گروه‌های تروریستی انجام می‌دهند صحبت کنیم.
وی اظهارکرد: باید ابتدا تکلیف این موضوع مشخص شود. تکلیف این مساله تا آن‌جا که مربوط به طرف مقابل حکومت است این است که بسیاری از کشورها که به صراحت در این مدت اعلام کردند ما به سوریه سلاح ارسال می‌کنیم و بسیاری از طرف‌هایی هم هستند که از ورود تروریست‌ها و جریان‌های تکفیری به داخل سوریه حمایت می‌کنند، به اقدامات خود پایان دهند.
تا زمانی که مرزها کنترل نشود و ورود سلاح و ترویست متوقف نگردد انتخاباتی در شرایط آرام نخواهیم داشت
امیرعبداللهیان هم‌چنین در پاسخ به این سوال که آیا در شرایط فعلی سوریه برگزاری انتخابات در سوریه عملی است؟ تصریح کرد: آن چه که می‌تواند تضمین‌کننده برگزاری انتخابات باشد برقراری آرامش در این کشور است و در این مسیر اراده جدی کشورها و بازیگرانی که در حال حاضر سیل سلاح و نیروهای مسلح خارجی به سوریه را حمایت می‌کنند ضروری است. اگر اراده جدی در بین بازیگران خارجی وجود داشته باشد که این روند متوقف شود بخش عمده‌ای از امنیت به جامعه سوریه باز خواهد گشت، البته معتقدم در حال حاضر شرایط در سوریه به سمتی پیش می‌رود که حکومت، ارتش و نیروهای مردمی سوریه هر روز قوی‌تر از روز قبل تک تک محلات و مناطق را تحت کنترل خود به لحاظ امنیتی در می‌آورند. اما باید درنظر داشت تا زمانی که مرزها کنترل نشود و ورود سلاح و ترویست با اراده بازیگران خارجی متوقف نشود حتما انتخاباتی در شرایط آرام نخواهیم داشت.
بشار اسد را رییس جمهور قانونی سوریه می دانیم و تا زمان شکل گیری انخابات با او تعامل می کنیم
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه اضافه کرد: تا زمانی که بشار اسد رییس‌جمهور قانونی سوریه است او را به عنوان منتخب مردم سوریه می‌شناسیم و با او تا زمانی که پروسه دموکراتیک و انتخاباتی واقعی شکل بگیرد، تعامل می‌کنیم. حکومت سوریه برای برگزاری انتخابات در موعد و زمان مقرر خود که تابستان سال 93 خواهد بود آمادگی دارد. اما اگر طرف‌های دیگر علاقمند هستند در یک پروسه انتخاباتی آینده سیاسی سوریه مشخص شود باید به راهکار سیاسی متعهد شوند و اقدامات نظامی، امنیتی و تحریک‌آمیزشان را متوقف کنند. در گفتوگوهای مختلفی که با برخی طرف‌های غربی راجع به سوریه داریم از آن‌ها می‌پرسیم که چگونه است که وقتی به موضوع سوریه برمی‌خوریم از انتخابات حمایت نمی‌کنید، چرا در همه جا باید تکلیف پروسه دموکراتیک با انتخابات روشن شود، اما به سوریه که می‌رسید اصرار دارید در فرمول‌هایی مانند “ژنو 2” تصمیمی گرفته شود و دولت انتقالی تشکیل و بشار اسد از قدرت خلع شود! حتما شما نگرانی‌ای دارید.
او خطاب به مداخله‌کنندگان خارجی در سوریه گفت: اگر اطمینان دارید که بشار اسد مورد قبول مردمش نیست اجازه دهید فضا در سوریه آرام و انتخابات برگزار شود و درباره نظارت بین‌المللی لازم در انتخابات توافق صورت گیرد. اگر بشار اسد به جای 14 میلیون، 4 هزار رای آورد آن زمان به همه دنیا اعلام کنید که ما همواره می‌گفتیم بشار اسد فاقد محبوبیت‌های لازم است؛ اما بگذارید که صندوق‌های رای آن را تعیین کند که چه کسی محبوبیت دارد و چه کسی ندارد.
امیرعبداللهیان با انتقاد از عملکرد برخی کشورها در قبال سوریه ادامه داد: سوریه به سرعت تبدیل به محل تجمعی برای نیروهای تکفیری شد و ورود تروریست‌ها از جاهای مختلف اتفاق افتاد. چرا این حجم بالا از وسایل پیشرفته ارتباطی در اختیار گروه‌های تروریست قرار گرفت و این جنایت‌ها در آن‌جا رخ داد؛ زیرا برداشت بسیاری از سرویس‌های غربی این بود که در سوریه انقلابی رخ نخواهد داد مگر این که تصنعی مسائلی را ایجاد کنند و در تحولات آن دست ببرند. البته ما نمی‌خواهیم بگوییم که وضعیت در سوریه عالی بوده است. به هر صورت سوریه نیازمند اصلاحات سیاسی بوده، هست و خواهد بود و حتما باید این اصلاحات سیاسی متناسب با مطالبات مردم انجام شود. دولت سوریه بر بخش عمده‌ای از این کشور تسلط کامل دارد و این قدرت را دارد که انتخابات برگزار کند. اما اگر اراده جمعی برای برقراری امنیت وجود داشته باشد حتما انتخابات در یک پروسه دقیق و مطمئن و به موقع انجام خواهد شد.
وی گفت: حکومت در سوریه به چند موضوع از جمله برگزاری انتخابات در موعد مقرر خود تاکید دارد و این که این انتخابات با مکانیزم‌های داخلی، محلی و هر مکانیزم اطمینان‌بخشی که صحت انتخابات را برای همه تایید کند، همراه باشد.
معاون وزیر امور خارجه هم‌چنین در بخش دیگری از سخنانش درباره روابط ایران با سازمان همکاری اسلامی با توجه به دبیرکلی ایاد مدنی، که تبعه عربستان سعودی است گفت: ما با عربستان سعودی درباره مسائل مربوط به سوریه در فرصت‌ها و سطوح مختلفی که امکان آن وجود داشته باشد گفت‌وگو و رایزنی داریم. با ایاد مدنی دبیرکل جدید سازمان ملل نیز در این باره گفت‌وگو کردیم که البته از منظر رابطه ایران و عربستان سعودی نبوده است. من هم در حاشیه نشست سازمان همکاری اسلامی در گینه کوناکری، با رییس هیات عربستانی که فرزند ملک عبدالله و قائم مقام وزیر امور خارجه است راجع به توقف خشونت و افراط‌گرایی در منطقه و ایده “wave” که توسط رییس‌جمهور کشورمان در سازمان ملل عنوان و به عنوان قطعنامه در سازمان همکاری اسلامی مطرح شد گفتوگوهایی داشتم که این رایزنی‌ها به شکل سازنده‌ای بین ما و آن‌ها شکل گرفت.
اخبار برگزاری نشست ایران، عربستان و سوریه را شنیده‌ایم
امیرعبداللهیان در پاسخ به پرسش دیگری درباره اخبار منتشر شده مبنی بر توافق آمریکا و روسیه برای برگزاری نشستی با حضور نمایندگان ایران، عربستان و سوریه گفت: ایده‌هایی مطرح است که به موازات نشست “ژنو 2″، نشست چندجانبه‌ای تشکیل شود که در آن نشست چندجانبه بتوانیم اشکالاتی که درباره “ژنو 2” وجود دارد را به نحوی مدیریت کنیم. بخشی از این ایده‌ها هم بر این اساس است که حال که ایران در نشست “ژنو 2” حضور پیدا نکرده است در قالب دیگری در این نشست حضور یابد. ما هم البته این ادعا را شنیده‌ایم.
معاون وزیر خارجه ایران توضیح داد: ایده‌هایی به اشکال مختلف مطرح شده است. همان‌طور که مرسی نیز نشست چهارجانبه با حضور ایران، ترکیه، مصر و عربستان را مطرح کرده بود که نشست‌هایی درباره آن برگزار شد. چنین مکانیزم‌هایی هم‌چنان از طرف برخی کشورها در خارج از منطقه و یا از سازمان ملل مطرح است.
وی در عین حال گفت: پس از این که جزییات دقیقی درباره این نشست بگیریم در خصوص آن اعلام موضع خواهیم کرد.
برای دیدار با پادشاه عربستان تاریخ سفر ظریف به ریاض تغییر کرد
امیرعبداللهیان هم‌چنین درباره روابط دو جانبه ایران وعربستان و علت به تعویق افتادن سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ریاض، گفت: این گونه نیست که عربستان با موضوع سفر ظریف به عربستان موافقت نداشته باشد. از جمله مواردی که در برنامه‌های سفر منطقه‌یی ظریف دنبال می‌کردیم سفر به عربستان سعودی بود. سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان به وی خوش‌آمد گفت و حتی جزییات برنامه‌های سفر را به ما اعلام کردند. اما با توجه به فشردگی برنامه‌های ظریف می‌خواستیم در سفر ملاقات با ملک عبدالله (پادشاه عربستان) هم انجام شود و در آن مقطع ایشان در خارج از پایتخت و در دوران مرخصی و استراحت بودند. به ما اعلام شد که ملاقات با وزیر خارجه تنظیم شده اما ملاقات با ملک به دلیل حضورش در آن تاریخ در خارج از پایتخت ممکن نیست. قرار شد در اولین فرصت ممکن که ملک به پایتخت برگردد و شرایط فراهم شود برنامه سفر ظریف به عربستان مجددا تنظیم شود. درباره چند تاریخ بحث وجود دارد اما با توجه به این که ظریف درگیر موضوعات مربوط به مذاکرات با 1+5 است باید این مقطع را پشت سر بگذاریم و بعد سفر انجام شود.
در روابط دو جانبه ایران و عربستان هیچ مشکلی وجود ندارد،اما وضعیت ممتازی هم نداریم
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه کشورمان در عین حال تاکید کرد: در روابط ما و عربستان در حوزه دو جانبه هیچ مشکلی وجود ندارد. به آن چه که در افق روابط ایران و عربستان می‌بینیم واقعا خوشبین هستیم، اما مجموعه مسائلی در سطح منطقه وجود دارد که ممکن است سوءبرداشت‌های خاصی را ایجاد کرده باشد. مثلا در مورد عراق، لبنان، بحرین، یمن و برخی دیگر از مسائل منطقه القائات نادرستی وجود دارد. کشور یا کشورهایی اصرار دارند بگویند ایران در امور این کشورها مداخله می‌کند و ممکن است اظهاراتی مطرح شود.
سفیر جدید عربستان سعودی با دستور کار جدید به تهران آمده است
وی تاکید کرد: در حوزه دوجانبه مشکل خاصی بین ما و عربستان نیست، هرچند که روابط ما با عربستان نیز در وضعیت ممتازی قرار ندارد. در حوزه منطقه‌یی ما نیاز به گفتوگوی بیش‌تری با یکدیگر داریم. باید از ظرفیت‌های ایران و عربستان برای حل مشکلات منطقه و جهان اسلام استفاده شود. معتقدم این بستر و زمینه بیش از گذشته در حال مطرح شدن است. در روزهای گذشته شاهد ورود سفیر جدید عربستان سعودی با دستور کار جدید به تهران بودیم و به از سرگیری فصل نوینی از گفتوگوها و روابط بین دو کشور خوشبینیم.
امیرعبداللهیان هم‌چنین درباره اخبار منتشر شده مبنی بر انجام دیداری با قائم مقام وزیر خارجه بحرین در حاشیه نشست “کمک‌های انسان‌دوستانه به سوریه” در کویت خاطرنشان کرد: ما با مقامات بحرین در سطوح مختلف رایزنی و گفت‌وگو داشته‌ایم. اما به دلیل اقدامات و خشونت‌هایی که علیه مردم از سوی دولت به کار گرفته شده است در آن مقطع به عنوان اعتراض به این رویکرد سفیر خود را از بحرین فرا خواندیم. ضمن این که اتفاقی که در بحرین رخ داد صرفا یک موضوع بحرینی - بحرینی و موضوع داخلی بود. اکثریت مردم بحرین مطالبات خود را مطرح کردند که آن مطالبات هیچ ارتباطی به ما ندارد. توهین به مردم بحرین است که به غلط گفته شود ایران در بحرین مداخله می‌کند و ادعا کنند که ایران مردم را در بحرین تحریک می‌کند.
مردم بحرین از تبعیض رنج می‌برند
او با بیان این که مردم بحرین مطالباتی دارند و از تبعیض رنج می‌برند افزود: همواره با مقامات بحرین گفتوگوهایی داشته‌ایم حتی در یک سال گذشته بین صالحی، وزیر خارجه وقت کشورمان و پادشاه بحرین در حاشیه نشست همکاری اسلامی در عربستان دیداری انجام شد. تاکید کرده‌ایم که حل مشکل بحرین راهکار سیاسی دارد. اتهام زدن به دیگران مشکل را حل نمی‌کند. باید با توقف اقدامات نظامی حل مشکل را تسریع کرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: ایران حتما از ظرفیت‌ها و ارتباطات خود برای کمک به حل سیاسی بحرین استفاده می‌کند، طرح‌هایی هم در این رابطه داشته‌ایم که به مقامات بحرینی منتقل کردیم. اما به دلیل پیچیدگی و شرایط خاصی که در بحرین وجود دارد و برخی طرف‌هایی که تصور می‌کنند فقط با اعمال زور و با روش‌های نظامی و امنیتی می‌توانند مشکل را حل کنند، نتوانست چندان مورد توجه قرار گیرد.
عوامل مرتبط با ترور شهید اسدی توسط دستگاه ذی‌ربط یمنی شناسایی و بازجویی شدند
وی درباره آخرین اقدامات دولت ایران برای پیگیری وضعیت نیکبخت، دیپلمات ایرانی ربوده شده و شهادت یکی دیگر از دیپلمات‌های‌مان در یمن و دستاوردهای سفر هیات کنسولی حقوقی ایران به صنعا برای پیگیری این مساله گفت: هیات ایرانی گفتوگوهایی داشته‌اند، کارگروهی که تشکیل شده با جدیت موضوع را دنبال می‌کند، عواملی مرتبط با این ترور توسط دستگاه ذی‌ربط یمنی مورد شناسایی و بازجویی قرار گرفتند و امیدواریم نتایج آن هرچه زودتر توسط مقامات یمنی اعلام شود.
امیرعبداللهیان هم‌چنین دربخش دیگری از صحبت‌هایش درباره بیان برخی نظرات در رابطه با ایجاد سیستم فدرالی در یمن برای اداره سیاسی این کشور، گفت: آن چه که در یمن به دست آمده نتیجه گفتوگوهای ملی است که در ماههای گذشته در یمن جریان داشته است. تصمیم احزاب سیاسی و همه طرف‌های موثر و بازیگران اصلی در داخل یمن درباره سیستم فدرالی حتما می‌تواند مورد توجه ما باشد. اما طبیعی است که در یک روند دموکراتیک هرگونه تصمیم اساسی لازم است با رای و نظر مردم همراه شود. البته برخی طرف‌ها مخالف این مساله هستند و طبیعی است که با توجه به وجود نقص‌هایی در این طرح باید منتظر ادامه گفتوگوها و بحث‌های داخلی در یمن باشیم. ایران آن چه را که مورد توافق طرف‌ها و احزاب مختلف در داخل یمن باشد را مورد توجه قرار می‌دهد و هر پروسه‌ای را که منجر به رای و نظر مردم یمن شود و بر آن صحه بگذارد مورد تایید ماست.
هوشیار زیباری دو هفته آینده به تهران سفر می‌کند
معاون وزیر امور خارجه درباره دلیل تاخیر سفر هوشیار زیباری، وزیر خارجه عراق به تهران که قرار بود اواخر هفته گذشته انجام شود نیز گفت: قرار بود وزیر امور خارجه عراق سفری به تهران داشته باشد که مشکلی به لحاظ فنی پیش آمد. ایشان درخواست داشت با فاصله کمی به تهران سفر کند که به دلیل برنامه‌های هفته جاری ظریف، ما درباره تاریخ جدید دیگری توافق کردیم که در آینده بسیار نزدیک خواهد بود و به زودی اعلام می‌شود. قرار شده است، در یکی دو هفته آینده این سفر انجام شود. هوشیار زیباری دو تاریخ را پیشنهاد کرده بود که یکی از تاریخ‌ها اوایل این هفته بود. تاریخ دیگر فاصله‌ای با این تاریخ دارد. با توجه به برنامه‌های ظریف تاریخ دوم مورد تایید قرار گرفت که اعلام می‌شود.
سرریز ناامنی‌ها در سوریه وارد عراق شده است
او هم‌چنین درباره تحولات اخیر و ناامنی‌ها در عراق نیز گفت: تحولات عراق با مساله امنیت در این کشور ارتباط پیدا می‌کند. امنیت در عراق در ماههای اخیر با امنیت یا ناامنی برخی مناطق در داخل سوریه ارتباط مستقیمی پیدا کرده است. هرچه حکومت سوریه در سرکوب گروه‌های تروریستی و تکفیری موفق‌تر عمل کرده است سرریز این ناامنی‌ها و فرار این گروه‌ها و تجمعات تروریستی وارد عراق شده است. بخش‌های پراکنده‌ای از آن‌ها وارد لبنان نیز شده‌اند، آن‌ها در داخل عراق خود را سازماندهی می‌کردند و مجددا از عراق عملیات خود را در درون سوریه انجام می‌دادند. برخی مناطق را به صورت حرفه‌یی در اختیار خود قرار داده بودند.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: آن چه که در الانبار و فلوجه شاهد آن هستیم مرتبط با اقدامات سازماندهی شده علیه مراکز حکومتی و سازمان‌ها در عراق است و بخشی از آن گروه‌ها و جریان‌های حرفه‌یی هستند که در شبکه‌ای به عنوان داعش، جبهه‌النصره یا هر عنوان دیگری که این جریان‌های افراطی دارند دنبال می‌کنند و مرتبط با اقدامات داخل سوریه است. حدود 10 سال است که پروژه ناامن‌سازی عراق با حمایت‌های خارجی در سطح منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی ادامه پیدا کرده است. آن‌ها نیاتی دارند که سقف و کفی دارد. سقف نیت‌شان این بود که دولتی با ترکیب بالای شیعی – کردی به شکست بینجامد و می‌خواستند اثبات کنند دولت مالکی توان اداره عراق را ندارد و تمام تلاش‌ها و همکاری‌های منطقه‌یی و بین‌المللی به سمتی رفت که این اقدامات باعث سقوط دولت مالکی شود که چنین اتفاقی نیفتاد. کف نیت‌های‌شان هم این است که اگر کل عراق را نتوانستند از دست جریان اکثریت خارج کنند حداقل بتوانند مناطقی را با عنوان فدرال در اختیار داشته باشند.
وی گفت: سیستم قانون اساسی عراق، وضعیت فدرالی را در این کشور پیش‌بینی کرده است اما در واقع تبدیل عراق به چند اقلیم تابع مباحث متنوعی است. آن چه که در عراق کنونی اولویت اول است انتخابات سال 2014 است که سرنوشت‌ساز و مهم است و تصویری از آینده سیاسی و اقداماتی که در این کشور می‌شود را می‌توان در این انتخابات مشاهده کرد.
تبدیل عراق به چند فدرال پروسه زمان‌بری است
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه درباره این که آیا عراق آمادگی فدرالی شدن را دارد یا خیر؟ اظهار کرد: شخصا معتقدم تبدیل عراق به چند فدرال پروسه زمان‌بر است و باید منتظر تحولات بیش‌تری در این باره بود.
ارتش عراق با توانمندی که دارد می‌توانست در 72 ساعت اول قائله را در الانبار و فلوجه خاتمه دهد
امیرعبداللهیان درباره کامل به کار نگرفته نشدن ارتش در شهرهای الانبار و فلوچه نیز گفت: یکی از اقدامات درست مالکی این بود که از قدرت و ارتش استفاده کرد، اما تلاش کرد در مرحله عملیات تفکیک درستی بین مردم و گروه‌های تروریستی داعش و تکفیری ایجاد کند. ارتش عراق با توانمندی که دارد می‌توانست در 72 ساعت اول قائله را در الانبار و فلوجه خاتمه دهد، اما این اقدام به قیمت کشته شدن مردمی که آن‌ها به گروگان گرفته بودند و سپر انسانی خود قرار داده بودند تمام می‌شد. قرار شد ارتش به عنوان حامی عمل کند و وارد مناطق مسکونی نشود اما نیروهای مردمی و عشایر در کمک به عناصر اطلاعاتی به جای صرفا مسائل نظامی با روشی امنیتی و مردمی وارد شود و در پروسه‌ای کمی طولانی‌تر توانستند این اقدامات را انجام دهند که موفق هم بوده است.
هیچ‌گونه نیروی نظامی در سوریه نداریم، اما حتما مستشاران نظامی ما در مبارزه با تروریسم مشورت می‌دهند
وی درباره برخی ادعاها مبنی بر این که ایران در امور منطقه و از جمله امور داخلی عراق دخالت می‌کند، گفت: در عراق کار اصلی از سوی ارتش و دولت عراق انجام می‌شود، اما ما همان‌طور که در سوریه به حکومت این کشور در مبارزه با تروریسم مشورت می‌دهیم با عراق هم این‌گونه رفتار می‌کنیم. در پاسخ به این ادعاها که گفته می‌شود شما نیروی نظامی در سوریه دارید به صراحت می‌گوییم هیچ‌گونه نیروی نظامی در سوریه نداریم، اما حتما مستشاران نظامی ما در مبارزه با تروریسم مشورت می‌دهند و به دستگاه‌های ذی‌ربط سوریه کمک می‌کنند. در عراق هم هرجا دوستان ما بخواهند از مشورت‌های ما در مبارزه با تروریسم برخوردار می‌شوند. ما به همه طرف‌ها در سطح بین‌المللی گفته‌ایم که مبارزه با تروریسم وظیفه بین‌المللی است بنابراین آمریکا هم باید برای مبارزه با تروریسم به سوریه کمک کند.
قضاوت درباره نبودن مالکی در آینده عراق زودهنگام است
معاون وزیر امور خارجه کشورمان درباره انتخابات آینده و حضور نوری المالکی در این انتخابات گفت: قضاوت درباره نبودن مالکی در آینده عراق هنوز زودهنگام است و باید منتظر نتیجه انتخابات بود. نتیجه انتخابات بستگی به رای مردم دارد. این که چه جریان‌هایی در عراق پیروز شوند وابسته به این است که چه جریان‌هایی در عراق اکثریت را دارند. اما عراقی برای ما مطلوب است که در آن همه طرف‌ها بتوانند در ساختار حاکمیتی حضور پیدا کنند و متناسب با قانون اساسی عراق کار را پیش ببرند. ما نسبت به آینده تحولات عراق بسیار خوشبین هستیم.
حداکثر در دو هفته آینده سرپرست‌های موقت سفارت‌خانه‌های مغرب و ایران اعزام می‌شوند
وی در ادامه گفتوگوی خود با ایسنا درباره روابط ایران و مغرب که به تازگی از سر گرفته شده است نیز گفت: روابط ایران و مغرب به دلایلی متوقف شده بود، در توافقی که صورت گرفت قرار شد دو طرف به سرعت سفارت‌خانه‌های خود را فعال کنند و سفیران و کادر دیپلماتیک در سفارت‌خانه‌ها مستقر شوند. در این مرحله حداکثر در دو هفته آینده فردی را به عنوان سرپرست موقت برای راه‌اندازی سفارت به مغرب اعزام می‌کنیم و مغرب نیز اقدام متقابلی انجام می‌دهد. در حال حاضر هر دو کشور در حال تلاش برای انتخاب سفیران‌شان هستند.
ایده قابل قبولی نیست که جریان‌های اسلامی در مصر با روشی امنیتی سرکوب شوند
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه درباره تحولات در مصر نیز گفت: در ماههای گذشته در مصر اتفاقات تلخ و در عین حال طبیعی رخ داد. آن چه که همیشه مدنظر ماست این است که مصر باید به مسیر دموکراسی برگردد. صرف‌نظر از این که عملکرد اخوان و مرسی در مصر عملکردی دارای سوالات و ابهامات فراوانی بود، اما این که جامعه مصر از دموکراسی فاصله بگیرد مورد تایید هیچ طرفی نیست. ما از این منظر تحولات مصر را با دقت دنبال و ابهاماتی را که نسبت به برخی عملکرد‌ها داشته‌ایم به صراحت اعلام کرده‌ایم. حتما برای ما ایده قابل قبولی نیست که جریان‌های اسلامی در مصر با روشی امنیتی سرکوب شوند. در عین حال به عنوان جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه از افراط‌گرایی و تروریسم در مصر و هیچ جای منطقه و جهان استقبال نمی‌کنیم و آن را به عنوان خط قرمز خود می‌دانیم.
او با اشاره به برگزاری رفراندوم قانون اساسی در مصر گفت: این انتخابات شاخصی مبنی بر بازگشت مصر به دموکراسی است و امیدواریم در آینده شاهد شاخص‌های قوی‌تری باشیم که مصر را به سمت مطالبات واقعی مردمی که انقلاب کردند برگرداند و آن‌ها را در مسیر طبیعی و دموکراتیک خود قرار دهد.
امیرعبداللهیان هم‌چنین در رابطه با اجبار منتشر شده درباره احتمال کاندیداتوری عبدالفتاح السیسی، وزیر دفاع مصر ادامه داد: اخباری وجود دارد که ممکن است ژنرال السیسی یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری باشد. به هر صورت این مردم مصر هستند که نسبت به رییس‌جمهور آینده خود تصمیم‌گیری خواهند کرد.
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه در ادامه در پاسخ به برخی انتقادات نسبت به سیاست خارجی ایران در قبال تحولات منطقه از جمله مصر و سوریه نیز گفت: شرایط این منطقه بسیار پیچیده است و دوران گذاری را طی می‌کند. باید به دستگاه دیپلماسی فرصت داد. همه متغیرها در اختیار یک طرف یا یک کشور نیست. وقتی شرایط در کشوری باثبات باشد به راحتی می‌توان درباره آن سیاست‌گذاری کرد اما با وجود شرایط متغیر حتما باید از یک‌سو برنامه‌ها را دنبال کرد و در عین حال باید تحولات را با دقت رصد کنیم تا به نقطه ثبات برسد. وقتی می‌خواهیم درباره مصری که در سه سال گذشته التهاب فراوانی داشته است مطالعه کنیم، نمی‌توان سیاست ثابتی داشت. باید تحولات را دنبال کرد تا به چارچوب مشخصی برسد.
امیرعبداللهیان درباره تحولات مربوط به بیداری اسلامی در کشورها و نتایج این تحولات گفت: تحولاتی در منطقه شکل گرفت که در هرجا اسمی برای آن گذاشته شد، با عنوان‌های بهار عربی، بیداری اسلامی یا انقلاب عربی نامیده شد. اما صرف‌نظر از آن، این تحولات ریشه اسلامی داشت. رویکرد و ماهیت مطالبات مردم اسلام‌خواهانه بود، خواستار اقتصاد و دموکراسی در چارچوب اسلام بودند. تحولات در برکناری مرسی کاملا با تحولات در حوزه بیداری اسلامی منطبق بود.
مرسی مطالبه افکارعمومی جامعه مصر را نادیده گرفت
وی توضیح داد: مردم مصر دلایلی برای برکناری مرسی داشتند؛ بخش وسیعی از مردم در جامعه مصر وقتی مرسی به رییس‌جمهور رژیم صهیونیستی نامه نوشت از او ناامید شدند. برای مردم مصر موضوع فلسطین موضوع بسیار مهمی است. مرسی این مطالبه افکارعمومی جامعه مصر را نادیده گرفت. برخی دیگر نیز به نحوه اداره مرسی ایراد داشتند و انتظار داشتند او کشور را با الگوهای اسلامی و ملی اداره کند اما می‌دیدند که وی به سمت دیگری سوق پیدا می‌کند.
در ادامه امیرعبداللهیان درباره سیاست خارجی دولت تدبیر و امید گفت: در حوزه روابط دوجانبه در دولت جدید شاهدیم که گام به گام رویکردهای مثبت دولت تاثیر و نتیجه مثبتش را می‌دهد. درباره رابطه با مغرب گفتوگوهایمان از یک سال و نیم پیش آغاز شد؛ اما به هر حال در این فضا این گفتوگوها جواب داد و روابط به حالت عادی خود بازگشت.
ایران هیچ کشوری را تهدید علیه خود نمی‌داند
معاون وزیر امور خارجه کشورمان با بیان این که در نشست اتحادیه بین‌المجالس در تهران رییسان مجالس هر شش کشور حاشیه خلیج فارس شرکت می‌کنند، گفت: به هر حال این حضور یک پیشرفت در رویکرد و تعامل سازنده در روابط‌مان با کشورهای حوزه خلیج فارس است. اما این گونه نیست که بتوانیم روابط خود را با کشورها در یک قالب مشخص قرار دهیم، تحولات منطقه باید به عنوان یک عامل مورد توجه قرار گیرد و ایران به دنبال همکاری سازنده با همه کشورهاست.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: ایران هیچ‌کدام از کشورها را تهدید علیه خود نمی‌داند.
کشورهای منطقه در حال استفاده از دستاوردهای ایران در زمینه هسته‌ای هستند
او درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران و موضع کشورهای حاشیه خلیج فارس در قبال آن گفت: فعالیت‌های هسته‌ای ایران همواره یکی از موارد گفتوگوهایمان در رایزنی‌هایی که با کشورهای همسایه و منطقه از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس داریم بوده است. برخی طرف‌ها تلاش می‌کنند سیاست ایران‌هراسی را تقویت کنند، اما ما همواره به صراحت به دوستان‌مان در منطقه گفته‌ایم که ایران پیشگام نهضت هسته‌ای بوده است و شما در حال حاضر در حال استفاده از دستاوردهای آن هستید.
وی اضافه کرد: حداقل دستاورد موضوع هسته‌ای ایران که ما برای آن شهید دادیم و سخت‌ترین تحریم‌ها و هزینه‌های زیاد را متحمل شدیم این بود که اجازه نمی‌دادند به هیچ یک از کشورها اصلا از این فن‌آوری استفاده و صحبت کنند. هرجا صحبت می‌شد به آن‌ها می‌گفتند شما به دلیل داشتن منابع نفت و گاز نیازی به آن ندارید. پیش‌گامی ایران در نهضت هسته‌ای و فن‌آوری صلح‌آمیز هسته‌ای مساله منطقه ما را به سطحی ارتقا داد که امروز کوچک‌ترین کشورها در منطقه ما همزمان با سه یا چهار کشور قرارداد همکاری هسته‌ای بسته‌اند. ایران کمک کرد که فن‌آوری صلح‌آمیز هسته‌ای به عنوان دانش پویا در خدمت بشریت در منطقه ما قرار گیرد و باعث رشد منطقه شود.
با 1+5 به هیچ وجه توافقی علیه همسایگان و اهالی منطقه‌مان نخواهیم کرد
امیرعبداللهیان تاکید کرد: در موضوع مذاکرات ما با 1+5 هیچ بحثی جز موضوع هسته‌ای مطرح نیست و موضوع مذاکرات ما فعالیت صلح‌آمیزی است که با نظارت‌های آژانس دنبال می‌کنیم، بنابراین همواره تاکید کرده‌ایم با 1+5 علیه کشورهای دیگر توافقی نمی‌کنیم. این موضوع دوستان ما را نگران کرده است، اما ما به هیچ وجه توافقی علیه همسایگان و اهالی منطقه‌مان نخواهیم کرد. البته استثنا رژیم صهیونیستی است که وضعیت آن روشن است.
وی گفت: ممکن است برخی طرف‌ها با برداشت‌های نادرست از این که هرگونه توافق ما در موضوع هسته‌ای منجر شود در سایه رقابت‌ها توافقی بین ما و برخی از کشورها در 1+5 علیه یک کشور یا یک طرف صورت گیرد.اما ما دوستان‌مان در منطقه را به معنای واقعی دوستان و برادران‌مان در منطقه می‌دانیم. هیچ گونه تهدیدی از جانب دوستان‌مان در منطقه احساس نمی‌کنیم. به جز رژیم صهیونیستی که تهدیدی است برای صلح و امنیت منطقه.
انتهای پیام