از زمان آغاز دولت دهم طرح مطالعاتی ساخت 13 سد مخزنی در آذربایجان غربی کلید خورده و کار احداث آنها آغاز و برخی نیز به پایان رسیده است. این سدها در نقاط مختلف استان با هدف ذخیره سازی سه میلیارد و 137 میلیون مترمکعب آب کشاورزی و آشامیدنی احداث شده و یا در حال ساخت است.

به گزارش خبرنگار سایت تحلیلی خبری بینانیوز، استان آذربایجان غربی به علت قرار گرفتن در موقعیت خاص جغرافیایی و داشتن وضعیت مناسب آب و هوایی، از توان آبی خوبی برخوردار است. متوسط حجم آب از نزولات جوی 8/16 میلیارد مترمکعب است که پس از کسر مقادیر تبخیر و تعرق و نفوذ و اضافه کردن جریان های سطحی ورودی از کشورهای همسایه و استان های مجاور، حجم آبی جریان های سطحی استان معادل 2/7 میلیارد مترمکعب می شود.
برای تأمین آب مورد نیاز بخش کشاورزی، صنعت، آبزیان و آب شرب جوامع شهری و روستایی، سالیانه 6/3 میلیارد مترمکعب از منابع سطحی و زیرزمینی برداشت می شود که به ترتیب در بخش های کشاورزی، شرب، صنعت، بهداشت جوامع شهری و روستایی و پرورش آبزیان مورد استفاده قرار می گیرد.
در این استان، 14 رود اصلی و چند رود فصلی جریان دارد. منابع تأمین آب بیشتر از این رودها ذخایر برفی، باران و چشمه های دائمی است.
رودخانه های استان در سه حوضه ی آبریز جداگانه جریان دارند که حوضه آبریز رود ارس شامل رودهای قطور چای، آق چای زنگمار و الندو و حوضه آبریز دریاچه ارومیه و همچنین حوضه آبریز آب که این حوضه مناطق پیرانشهر و سردشت را شامل می شود و مهم ترین رود آن زاب است که به طرف کشور عراق جریان پیدا می کند.
حجم آب برداشتی از منابع سطحی و زیرزمینی سالیانه 6/3 میلیارد مترمکعب است که 53 درصد آن از منابع آب سطحی و بقیه، از منابع آب زیرزمینی تأمین می شود.
این در حالی است که متوسط حجم آب های سطحی استان 2/7 میلیارد مترمکعب بوده است. براساس آخرین آمار موجود، مقدار آب مصرفی استان از منابع آب سطحی 9/1 میلیارد مترمکعب است.
چهار سد مخزنی بارون ماکو، شهید کاظمی، بوکان، حسنلو (نقده) و مهاباد، آب مورد نیاز 96700 هکتار از زمین های استان را تأمین می کنند.
استان آذربایجان غربی با بیش از 20 دشت بزرگ و کوچک، حدود 8123 کیلومترمربع وسعت دارد. کاهش نزولات جوی و بهره برداری زیاد و بی رویه از منابع آب زیرزمینی سبب کاهش شدید آب سفره های زیرزمینی در این دشت ها شده است و در صورت تداوم این شرایط، عواقب ناگواری به دنبال خواهد داشت.
این در شرایطی است که طبق اعلام مسئولان بیش از 55 درصد از مخازن سدهای کشور در حال حاضر از آب پر شده و این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال آبی قبل، 10 درصد افزایش نشان می دهد.
آمارها نشان می دهد که هم اکنون 55.3 درصد از حجم مخازن سدهای کشور از آب پر بوده ضمن اینکه مجموع ظرفيت مخازن سدهاي كشور در زمان كنوني 47 ميليارد مترمكعب است. حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور از ابتداي سال آبی جاري (مهرماه 91) تاكنون، در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته 10 درصد افزايش یافته است.
حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور هم اکنون 26 ميليارد و 900 ميليون مترمکعب به ثبت رسیده که در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته معادل 10 درصد افزايش نشان می دهد. حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور در زمان مشابه سال گذشته حدود 24 ميليارد و 300 ميليون مترمكعب گزارش شده بود.
این در حالی است که حجم بارش هاي كشور به 215 ميليمتر رسيد و بارش 215 میلیمتری در سال آبی جاری در مقایسه با دوره مشابه سال آبی گذشته 17 درصد افزايش و در قياس با دوره مشابه دراز مدت يک درصد كاهش يافته است.
سد مهاباد يكي از زيباترين سدها در جنوب آذربايجان غربي بوده و جزو 10 سد پر آب كشور محسوب مي شود. این سد داراي 230 ميليون متر مكعب ظرفيت اسمي و 199 ميليون متر مكعب ظرفيت مفيد بوده و علاوه بر تامين آب شرب شهر 136 هزار نفري مهاباد، افزون بر 12 هزار هكتار از اراضي كشاورزي اين شهرستان را نيز زير پوشش قرار مي دهد.
از دیگر سدهای پر آب استان می توان به سد تازه بهره برداری شده جلدیان پیرانشهر اشاره کرد که در سفر اخیر هیات دولت به استان مورد بهره برداری قرار گرفت.
حجم آب تنظيمي سد زود بازده جلديان پيرانشهر شش ميليون مترمكعب است و سطحي معادل يكهزار و 500 هكتار را زير كشت قرار مي دهد.
ارتفاع از بستر رودخانه سد جلديان پيرانشهر 24.5 متر، طول تاج سد 260 متر بوده و با اعتباري افزون بر 80 ميليارد ريال به بهره برداري رسيده است.
این در حالی است که از زمان آغاز دولت دهم طرح مطالعاتی ساخت 13 سد مخزنی در آذربایجان غربی کلید خورده و کار احداث آنها آغاز و برخی نیز به پایان رسیده است. این سدها در نقاط مختلف استان با هدف ذخیره سازی سه میلیارد و 137 میلیون مترمکعب آب کشاورزی و آشامیدنی احداث شده و یا در حال ساخت است.