گزارش اختصاصی بینانیوز: به قلم سردبیر – ميزان اراضي آبي استان آذربايجان غربي 390 هزار هکتار است و تنها 45 هزار هکتار از آن به سيستم‌هاي آبياري تحت فشار مجهز شده و بقيه اراضي از سيستم سنتي آبياري استفاده مي‌کنند. اين در حالي است که بايد سالانه 20 تا 25 هزار هکتار از اراضي کشاورزي به سامانه روش‌هاي آبياري نوين مجهز شوند.

در دنياي امروز آبياري‌هاي نوين به شکل تحت فشار و به دو شکل کلي آبياري قطره‌اي و باراني انجام مي‌شود. راندمان آبياري باراني تا 70 درصد و آبياري قطره‌اي تا 95 درصد است يعني در سيستم آبياري باراني تا 20 درصد و در سيستم آبياري قطره اي تا 5 درصد آب تلف مي‌شود.
در حالي كه در آبياري مزارع به روش سطحي حتي با انجام هزينه‌هاي گزاف و تسطيح اراضي راندمان آبياري از 50 درصد تجاوز نمي‌كند و در وضعيت سنتي كه اكثر اراضي كشور ما به همين ترتيب آبياري مي‌شوند اين ميزان حتي كمتر از 35 درصد است.
اين بدين معني است كه اگر از روش‌هاي آبياري باراني و قطره‌اي استفاده نشود، 65 درصد آب مزارع از بين مي‌رود و با احتساب آب تلف شده در کانال‌هاي انتقال، ميزان تلفات از ميزان 75 درصد نيز تجاوز مي‌كند؛ لذا با استفاده از سيستم‌هاي آبياري تحت فشار مي‌توان از تلفات آب جلوگيري كرد تا به رشد اقتصادي و به دنبال آن به توسعه پايدار در همه زمينه‌ها دست يافت.
براي دستيابي به عملکرد بهينه در مناطق خشک و نيمه خشک، يکي از گزينه هاي نوشناخت و به‌کارگيري روش‌هاي نوين آبياري است. متخصصان علوم کشاورزي براي جوامع ساکن در مناطق نيمه خشک، نيازمند تغيير نگرش علمي خود درباره مفهوم توسعه و به‌کارگيري سيستم‌هاي پيشرفته فناوري کشاورزي، مصرف بهينه آب و انرژي، حفظ زيست بوم و منظرسازي هستند. براي دستيابي به عملکرد بهينه در مناطق خشک و نيمه خشک، يکي از گزينه هاي نو شناخت و به‌کارگيري روش‌هاي نوين آبياري است.
به‌کارگيري فناوري‌هاي نو، موجب افزايش موثر بازده مصرف آب و پيشگيري از انباشت املاح در ناحيه رشد ريشه شده و عملکرد بيشتري را به ارمغان خواهد آورد. پيامد بي_چون و چراي افزايش شهرنشيني متمرکز در مناطق نيمه خشک جهان، چيزي جز تقاضاي فزاينده آب و فشار بر منابع آبي محدود اين مناطق نيست.
از اين رو استفاده دوباره از آب‌هاي يک بار مصرف شده، همچون پساب‌هاي خانگي و زه_آب‌ها به موضوعي پرچالش اما نو تبديل شده است.
در حال حاضر در برخي کشورها فاضلاب‌هاي خانگي پس از تصفيه هاي فيزيکي و يا بيولوژيک براي آبياري درختان و فضاهاي سبز با موفقيتي نسبي به کار گرفته شده‌اند. همچنين به منظور مديريت هوشمند منابع آب در مقياس‌هاي بزرگ، کاربرد سنجش گرها دمايي مادون قرمز براي تعيين نياز آبي گياهان مختلف عملي شده است.
افزون بر اين، استقرار شبکه هاي هوشمند اطلاع رساني هواشناسي و دريافت اطلاعات ثبت شده در اين مراکز، امکان بهينه سازي راندمان مصرف آب آبياري را فراهم آورده است. يکي ديگر از گزينه هاي نوين براي بهره_برداري از منابع موجود در مناطق خشک و نيمه خشک، توجه به تنوع زيستي فراهم آمده در اين مناطق همچون امکان استفاده از گياهان جايگزين مانند گياهان شورپسند، گياهان دارويي و زينتي است.
اين در حالي است که ميزان اراضي آبي استان آذربايجان غربي 390 هزار هکتار است و تنها 45 هزار هکتار از آن به سيستم‌هاي آبياري تحت فشار مجهز شده و بقيه اراضي از سيستم سنتي آبياري استفاده مي‌کنند.
به گفته مسئولان سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي، بيش از 50 درصد اين اراضي يعني 265 هزار هکتار از اراضي آبي بخش کشاورزي استان قابليت تحت پوشش قرار گرفتن طرح روش‌هاي آبياري نوين را دارد و به اذعان کارشناسان، 44 هزار هکتار اراضي تحت پوشش آبياري نوين در مقابل اين رقم ناچيز به نظر مي‌رسد.
اين در شرايطي است که با توجه به بحران کم آبي منطقه و پديده خشکسالي درياچه اروميه که در سال‌هاي اخير مشکلات زيست محيطي آن بر روي کشاورزي استان آذربايجان غربي و استان‌هاي هم‌جوار از سوي دلسوزان و کارشناسان به عنوان يک هشدار جدي عنوان شده است، بستر کار براي روش‌هاي آبياري نوين در استان فراهم است و بايد فرهنگ_سازي در اين زمينه انجام شود.
کارشناسان اقتصادي بر گسترش طرح‌هاي آبياري تحت فشار تاکيد فراواني دارند و در آذربايجان غربي بايد سالانه 20 تا 25 هزار هکتار از اراضي کشاورزي به اين سامانه مجهز شوند که اين رقم در وضعيت فعلي تنها 6 هزار هکتار در سال است.