در دنیای امروز که سرعت پیشرفت در عرصه علم به دقیقه و ثانیه رسیده است پیوستن به جهان الکترونیک و فناوری اطلاعات تنها راه ورود به این بزرگراه وسیع و پرتردد است. البته با وجود مسائل و مشکلات عدیده مربوط به آلودگی هوا ، آلودگی های صوتی ، ترافیک ،اتلاف انرژی و اهمیت زمان، لزوم بستر سازی و اعمال دولت و خدمات الکترونیک بسیار مهم می نماید.
به گزارش سایت تحلیلی خبری بینانیوز، مهران حاجیلو فوق لیسانس الکترونیک و عضو چند ائتلاف انتخاباتی شورای شهر ارومیه اخیرا مقاله ای با عنوان شهروند الکترونیک نگاشته که در پی می آید:
تنها با نگاهی کوتاه به ازدیاد جمعیت منتظر در صفوف طولانی بانکها ، خیایانهایی مملو از خودروهایی که رانندگان آنها کلافه و منزجر به ترافیک سنگین پیش روی خود می نگرند، کودکانی که به سختی نفس می کشند و سالخوردگانی که معمولاً به دلیل فشارهای عصبی و آلودگی های صوتی و … قدم از منزل به بیرون نمی گذارند و والدینی که مضطرب از فضای بیمار گونه جامعه نگران آینده فرزندانشان هستند به سادگی می تواند متوجه ضرورت آموزشهایی با متد و محتوایی نوین شد.
شهروند الكترونيك كيست؟
شهروند الكترونيك كسي است كه از حداقل دانش لازم درباره مفاهيم پايه فناوري اطلاعات و ارتباطات برخوردار است، توانايي برقراري ارتباط با اينترنت و ارسال و دريافت پيام‌هاي الكترونيكي از طريق پست الكترونيك را دارد و همچنين اطلاعات، خدمات، كالاها و نرم افزارهاي مورد نياز خود را از طريق اينترنت جستجو مي‌كند.
در زندگی امروزی، به دلیل تعدد وظایف شهروندان، هر فرد نیاز ها و وظایف گوناگونی دارد و برای رفع بسیاری از نیاز های خود، مجبور به استفاده از شیوه های آسان و کم هزینه تر مي‌باشد. یکی از روشهای جایگزین انجام فعالیت های روزمره شهروندی، مانند پرداخت قبوض، پرداخت عوارض، انجام امور بانکی، مراجعه به ادارات، دریافت مجوزات، خرید و فروش، آموزش و غیره است.
شهروندان درطول زندگي خود، نقش‌هاي متفاوتي ايفا مي‌نمايند كه در هر كدام از اين نقش‌ها وظايفي بر عهده آن‌هاست.
شهروند الكترونيك، كسي است كه توانايي انجام وظايف روزمره‌اي كه ايفاي نقش‌هاي متفاوت درطول زندگي براي وي بوجود مي‌آورد را با كمك ابزارهاي الكترونيكي داشته باشد
تمامي انسان‌هادر طول زندگي خود، نقش‌هاي متفاوتي را ايفا مي نمايند. براي هر يك از ما، در نقش فرزند، والدين، خويشاوندان دور و نزديك، كاسب، تاجر، كارمند، مدير، توليد كننده،دانش آموز، دانشجو، معلم ، استاد، رئيس دانشگاه و ده‌ها نقش كوچك و بزرگ ديگروظايفي متصور است كه به صورت روزمره به آنها مي‌پردازيم. ما تا به امروز اين وظايف را به كمك روش‌هاي فعلي انجام مي‌داديم، اما امروزه ابزار الكترونيكي، انجام امور وايفاي وظايف شهروندي را بسيار ساده‌تر، سريع‌تر و ارزان‌تر نموده است.
به عنوان مثال، يك زن در يك خانواده نقش يك همسر و مادر را بر عهده دارد. بخش عمده‌اي ازخريدهاي خانه بر عهده مادر است، پرداخت قبوض، پيگيري وضعيت تحصيلي فرزندان و ده‌ها وظيفه ريز و درشت ديگر بر عهده وي گذاشته شده است. چنانچه اين مادر بتواند برخي از اين وظايف را با استفاده از ابزارهاي الكترونيكي مانند وب سايت‌ها، پست الكترونيك و …به انجام رساند، طبعا صرفه‌جويي بسياري در وقت و هزينه خانواده خواهد شد و اين وقت و هزينه اضافه را صرف امور مهم ديگري خواهد نمود. اين مادر در محل كار خود در نقش يك معلم، كارمند، مدير و غيره است؛ در اين نقش‌ها نيز وي مي‌تواند با استفادهاز ابزارهاي الكترونيكي انجام امور را تسريع و كم هزينه‌تر نمايد. اين مادر/ كارمندنقش‌هاي اجتماعي متفاوت ديگري را نيز ايفا مي‌نمايد كه در هر كدام از آنها ابزارالكترونيكي به نحوي مي تواند به وي كمك نمايد. وي وقتي يك شهروند الكترونيكي خواهدبود كه بتواند اين وظايف مختلف را با كمك ابزار الكترونيكي و با كيفيت و كميت بسياربهتري به انجام رساند.
مقوله هاي جديدي چون تجارت الكترونيك، دولت الكترونيك،آموزش الكترونيك، سلامت الكترونيك، انتشارات الكترونيك، انتخابات الكترونيك و … هر يك در برگيرنده قسمتي از زندگي و فعاليت‌هاي روزمره ما هستند. شهروند الكترونيكبايد بتواند در قالب آنها به انجام وظايف خويش بپردازد.
شهروند الكترونيك به شهروندي گفته مي شود كه توانايي استفاده از خدمات برخط(آنلاین) دولتها را در حد مطلوب داشته باشد. در واقع شهروندان الكترونيك همان كاربران جوامع اطلاعاتي هستند.
مهارتهايي كه يك شهروند الكترونيك بايد بداند:
1: مهارتهاي پايه
بلوك مهارتهاي پايه به داوطلب اطلاعات و مهارتهاي لازم جهت استفاده از كامپيوتر و اينترنت را مي دهد.
اين بلوك شامل:
· كامپيوتر
· فايل ها و پوشه ها
· برنامه هاي كاربردي ساده
· مباني اينترنت
· مباني ايميل
2: جستجوي اطلاعات
بلوك جستجوي اطلاعات داوطلب را از ماهيت و وسعت اطلاعات موجود روي اينترنت در زمينه هاي خبري، دولت، مشتري، مسافرت،تعليم وآموزش، اشتغال، پزشكي،آشنا مي سازد.
اين بلوك شامل:
· جستجو- محدوده وسيعي از منابع اينترنتي
· احتياط ها- نتايج وخطرات
· اعتبار و وثوق اطلاعات
3 :مشاركت الكترونيكي
با كسب مهارتهاي كامپيوتر و جستجو در اينترنت، اين بلوك مجموعه مهارتهاي لازم براي شهروند را تكميل مي كند تا يك شهروند الكترونيكي شود.
اين بلوك شامل:
· خدمات روي خط (online)
· برنامه هاي كاربردي عملي
شهروند الکترونیک چه مهارتهايي را كسب خواهد كرد؟
با تكميل اين برنامه شهروندان مهارتهايي را كسب خواهند كرد كه به آنها امكا ن مي دهد تا بطور كامل در جامعه الكترونيكي(e-society) مشاركت كنند. شهروندان:
· از منابع اطلاعاتي وخدمات موجود روي خط آگاه خواهند شد.
· قادر به جستــجــو در web world wide (www)و اســتخراج اطلاعات مفيد در زمينه هاي اخبار،
دولت، مشتري، مسافرت، آموزش، اشتغال، بهداشت، گروههاي مورد علاقه وتجارت خواهند كرد.
· قادر به جستجوي اطلاعات از منابع مختلف خواهند شد.
· قادر به استفاده از خدمات دولت الكترونيكي (e-government) و خدمات تجاري روي خط (مثلأ خدمات بانكي) خواهند شد.
· معاملات روي خط را انجام خواهند داد(مثلأ رزروكردن بليط هواپيما و اتوبوس و… )
· قادر خواهند بود تا به عنوان يك شهروند الكترونيكي در امور اجرائی مشاركت داشته باشند.