به قلم سردبیر: گزارش اختصاصی – باتوجه به مشکل کم آبی و پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی و همچنین خشک شدن دریاچه ارومیه ، زعفران محصول بسیار مناسبی است که کشاورزان عزیز منطقه می توانند با تغییر الگوی کشت ، این محصول با ارزش و گران قیمت را با اطمینان بکارند.

دریاچه ارومیه یک ثروت طبیعی بسیار بزرگ است و اگر این دریاچه خشک شود کشاورزی رو به نابودی می‌رود، زیرا یک کویر نمکی به وسعت بیش از 4 هزار و 400 کیلومتر مربع تشکیل می‌شود و ابعاد این کویرنمک باعث می‌شود که آب و هوای منطقه تغییر کرده و نمک به سمت مزارع حرکت کند.
همچنین اختصاص ۹۰ درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیر زمینی در پی حفر چاه از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه است. کارشناسان ابراز داشته‌اند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی خواهد شد و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد.
از سوی دیگر، بهره‌برداری بی‌رویه از زمین‌های کشاورزی، استفاده بیش از اندازه از آب‌های زیرزمینی، چرای مفرط مراتع، تخریب اراضی جنگلی و مرتعی و توسعه شهری باعث افزایش بیابان‌ها در این حوزه را می‌تواند تشدید کند.
این امر علاوه بر تخریب و کاهش حاصلخیزی خاک و گسترش فرسایش آبی و بادی، افزایش سیل‌های مخرب و آلودگی هوا و ایجاد پدیده گرد و غبار را نیز در پی خواهد داشت.
با توسعه کشت محصولاتی که دارای آستانه تحمل بالاتری نسبت به شوری در مقایسه با سایر محصولات زراعی و باغی دارند، در الگوی کشت ارائه شده برای دشت های اطراف دریاچه از جمله تبریز، جایگزین کشت محصولاتی مانند پیاز و یونجه می‌شود.
این در حالی است که تجدید نظرکلی در شیوه کشت اراضی حاشیه دریاچه ارومیه یک ضرورت و یک اولویت اساسی برای کشاورزی استان باید باشد و تغییر روش کاشت محصولات کشاورزی خصوصاً گسترش کشت محصولات کم آب و تغییر الگوی کشت با توسعه سطوح زیر کشت زعفران در حاشیه دریاچه ارومیه با توجه به تحمل بالای این محصول به کم آبی با هدف جلوگیری هرچه بیشتر از وقوع فاجعه زیست محیطی در شهرستان‌های حاشیه این دریاچه در راستای حمایت مستقیم از بهره‌برداران بخش کشاورزی، از جمله اقداماتی است که باید توسط سازمان جهاد کشاورزی در اراضی حاشیه‌ای دریاچه، با جدیت دنبال و پیگیری شود.
با توجه به مشکل کم آبی و پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی و همچنین خشک شدن دریاچه ارومیه،کشاورزان منطقه می توانند محصول با ارزش و گران قیمت زعفران را در دشت سولدوز با اطمینان بکارند.
با خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه و تغییرات آب و هوایی استان آذربایجان غربی در چند سال اخیر ، احتمالا بزودی باید شاهد تغییر الگوی کشت در شهرهای این استان باشیم .
این در شرایطی است که ايران بزرگترين توليد كننده زعفران در دنياست و در حالی که استانهاي خراسان رضوي و جنوبي بيشترين توليد كننده اين محصول در كشور مي باشند ولی به نظر می رسد شرایط کم آبی و بحران خشکسالی های اخیر باعث شده تا این محصول در میان کشاورزان آذربایجان غربی جا باز کند.
کارشناسان علوم کشاورزی معتقدند که نیاز آبی کم از مهمترین مزایای کشت زعفران است و این محصول در هر سال زراعی فقط دو بار نیاز به آبیاری دارد که در صورت بارندگی این نیاز به حداقل می رسد. نوع و کیفیت آب این محصول چندان هم مهم نیست و با آب شور هم سازگاری دارد.
البته چندی پیش طرح كاشت زعفران در منطقه سردسيري و كوهستاني آذربايجان غربي توسط یک بانوی ارومیه ای رسانه ای شد که از موارد نادر به شمار مي آيد و مورد توجه و استقبال بانوان قرار گرفت.
یک کشاورز میاندوآبی نیز به مدت 5 سال بصورت آزمایشی زعفران را کشت کرده بود كه در سال 91 بصورت رسمی این محصول را کشت و برداشت کرد.
از آنجا که چند سالی است ساکنان استان آذربایجان غربی آب و هوای خشک و نیمه گرمسیری را تجربه می کنند، کشت زعفران می تواند در سبد کشاورزی ، کشاورزان منطقه سهم مهمی برای خود داشته باشد.
مقدار برداشت محصول زعفران بطور معمول در سالهای اولیه کشت 1تا 2 کیلوگرم در هر هکتار است و در سالهای چهارم و پنجم به بیش از 6 کیلوگرم در هکتار نیز می رسد و شرایط اقلیمی منطقه برای رشد زعفران بسیار مساعد است و زعفران گیاهی است که در مناطق خشک و نیمه گرمسیری رشد می کند . گرچه این گیاه در شرایط متنوع آب و هوایی می تواند رشد کند ولی در مناطقی که آب و هوای معتدل و تابستان های خشک و زمستانهای ملایم داشته باشد رشد مطلوب تری دارد. این گیاه تا 15- درجه در زمستان و تا 40+ درجه سانتیگراد تابستان را می تواند تحمل کند. همچنین گیاه عفران در ارتفاعات بالای 1300 متر از سطح دریا محصول مناسبتری تولید می کند. بنابراین شرایط اقلیمی و خاک دشت سولدوز برای کشت زعفران کاملاً مساعد است.
کارشناسان علوم کشاورزی بر این باورند که دوره رشد رویشی زعفران منطبق بر فصولی از سال می باشد که معمولا ریزش باران و برف دارد و عمده نیاز آبی آن بوسیله آب برف و باران تامین می شود و نیاز به آبیاری مداوم ندارد.