در وادي موسيقي با كمبود قوانين مواجه هستيم/ اينترنت هم فرصت است هم تهديد.

:

به گزارش سایت خبری بینانیوز ، به نقل از بانی فیلم، يكي از مشكلاتي كه در حوزه موسيقي كشور وجود دارد، دانلود يا كپي غير قانوني و آثار هنرمندان است. آثاري كه اگرچه به شكل رايگان و با سهولت بيشتري در دسترس مخاطبان قرار مي گيرد، اما به نابودي اقتصاد هنر و ناديده گرفته شدن حق مولف مي انجامد.به بهانه اين موضوع با پيروز ارجمند مدير كل دفتر موسيقي وزارت ارشاد به گفت وگو نشسته ايم که می‌خوانید. ارجمند تا كنون ساخت موسيقي بيش از 150 فيلم وسريال را بر عهده داشته است. در كارنامه او در سال هاي گذشته نيز سمت هايي چون عضويت در شوراي موسيقي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، عضويت در شوراي وا‍ژه گزيني موسيقي فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي، مدير كل دفتر موسيقي حوزه هنري و… را در پرونده کاری خود دارد.
:
 همان طور كه مي دانيد در سال هاي اخير ورود رسانه هاي مدرن مثل اينترنت باعث شده تا صرف نظر از سهولت در كارها، مشكلاتي نيز ايجاد شود. به عنوان مثال برخي از هنرمندان عرصه موسيقي به اين مسئله اشاره مي كنند كه قرار دادن آثار موسيقايي در شبكه هاي اجتماعي و دانلود و كپي غير قانوني اين آثار باعث شده تا موسيقي اصيل و رسمي ما دستخوش ضربات زيادي شود. ديدگاه شما به عنوان يك مقام مسوول در حوزه موسيقي نسبت به اين مقوله چيست؟
ـ من اینترنت و اصولا فضای مجازی را دارای دو وجه می دانم. یعنی تصور می کنم اینترنت همان طور که می تواند یک تهدید به شمار رود، يك فرصت نیز برای تمام هنرهاست، اما همان طور که اشاره کردم این وادی با خطرات و در عین حال فوائد زیادی توام است. یک بخش آن همان طور كه شما در سوال اشاره كرديد به کپی رایت و دانلود غیرقانونی آثار برمی‌گردد. واقعيت اين است، اغلب آثاری که در اینترنت به معرض نمایش گذاشته می شوند از مجرای رسمی و قانونی مجوز نگرفته اند، دارای مشکل هستند و متاسفانه نظارتی هم روی چنین آثاری وجود ندارد.

:
 فكر مي كنيد اين نظارت بايد از سوي چه نهادي صورت بگيرد؟
ـ طبعا از سوی سیاستگذاران فرهنگی ولی به این نکته توجه داشته باشيم كه بررسی تمام آثاری که در قالب تک آهنگ ساخته و در فضاي مجازي منتشر مي شوند نمی‌شود پرداخت. البته به شخصه با انتشار و نفس تک آهنگ مخالف نیستم، زیرا فکر می کنم گاهی ممکن است یک هنرمند امکان تولید یک آلبوم را به لحاظ اقتصادی نداشته باشد، دراین صورت است که به انتشار یک تک آهنگ می پردازد، اما مسئله اینجاست که باید زمینه هایی برای نظارت روی سایت هایی که این آثار را منتشر می کنند وجود داشته باشد. البته ما سعی کرده ایم به تک آهنگ ها نیز در این مدت مجوز دهیم. چندان که تا امروز تعداد زیادی از تک آهنگ هنرمندان خاصه، هنرمندان جوان از دفتر کل موسیقی وزارت ارشاد، مجوز دریافت کرده اند. علاوه براین طی این مدت، 120 کلیپ نیز موفق به دریافت مجوز شده اند، ولی درهرحال باید پذیرفت، همان طور که دوره نوار کاست به سر آمده و سی دی و دی وی دی بعد از آن جایگزین شدند، ارائه اثر هنری روز به روز و به فراخور شرایط اجتماعی و پیشرفت های روز افزون در زمینه فناوری دستخوش تغییر می شود. منظورم این است که امروز دیگر شیوه های دیگری برای نمایش و ارائه یک اثر هنری مثل موسیقی جایگزین شده است که دنیای مجازی یکی از این شیوه ها قلمداد می شود.

:
 فكر مي كنم مهم ترين مسئله اين است كه ما در زمینه قوانین موسیقی با یک جور خلاء مواجه هستیم و همین مسئله موجب می شود برخی از نبود قانونی مثل کپی رایت سوء استفاده کنند و به کپی کردن غیر مجاز یک اثر موسیقایی بپردازند؟
ـ درست است. ما در شرایط کنونی در زمینه قوانین موسیقی با کمبود روبه رو هستیم، درحالی که تصور می کنم وضع کردن قوانین متقن و همین طور در نظر گرفتن مسائل تنبیهی می تواند تا حدودی از هرج و مرج در این عرصه جلوگیری کند. البته جا دارد اینجا به یک نکته اشاره کنم و آن اینکه در حال حاضر در زمینه تخلفات اینترنتی، قوه قضاییه تا حدود زیادی وارد عمل شده و حرکت های سازنده اي نیز دراین زمینه انجام داده است، ولی واقعیت این است که هنوز حرکت سازنده ای که باید در زمینه الزام رعایت قانون کپی رایت صورت نگرفته است. البته بماند که در این وادی، برخی از تولید کنندگان هم، آن طور که باید برای حق خود احترامی قائل نبوده و فقط خواسته‌اند تا اثری که تولید کرده‌اند به هر ترتیبی شده امکان ارائه پیدا کند، همین مسئله باعث شده تا پخش کننده هم برای توزیع این اثر، مسیر سالمی را انتخاب نکند. به هرحال، فضای مجازی و مسئله رعایت نکردن کپی رایت، یکی از مهم‌ترین معضلاتی است که امروز گریبان موسیقی ما را گرفته است. در حالی که اگر قانون کپی رایت رعایت شود، حقوق ناشی از تولید یک اثر موسیقی باید به شاعر، آهنگساز و در نهایت، شرکت تولید کننده تعلق بگیرد، اما وقتی چنین قانونی وجود ندارد، حقوق مادی و معنوی مولف نادیده گرفته می شود.

:
 راه چاره این مسئله را در چه می دانید؟
ـ تصور می کنم دراین زمینه، نهادهای صنفی می توانند در مرتفع کردن این معضل نقش بسزایی داشته باشند. البته ناگفته نماند یک بخش این مسئله به دست وزارت ارشاد در حال پی گیری است، ولی فراموش نکنیم که مرتفع کردن این مشکل تنها به دست وزارت ارشاد میسر نمی‌شود .درواقع نهادهای دیگری چون مجمع خانه موسیقی،کانون آهنگسازان و…. می توانند در این مسئله دخیل بوده و نقش موثری داشته باشند. ضمن اینکه صیانت از آثار موسیقایی به طور خاص به  ما يعني دفتر موسيقي وزارت ارشاد سپرده نشده است، مگر این که در این زمینه، شاکی خصوصی وجود داشته باشد.

:
 چرا بر خلاف دیگر کشورهای جهان، هنوز نتوانسته ایم به قانون کپی رایت بپیوندیم؟
ـ ببینید، به طور کلی ما دو نوع کپی رایت داریم، یکی کپی رایت داخلی و دیگری کپی رایت بین‌المللی که حالا وارد بحث کپی رایت بین المللی نمی شوم، اما درباره کپی رایت داخلی باید به این نکته اشاره کنم که در حال حاضر در شورای وزارت ارشاد، طرح پیوستن به کپی رایت نهایی شده  و قرار است در هیات دولت مطرح و بعد از آن در مجلس، تصویب شود. با این حال همان طور که اشاره کردم، ما در این وادی همیشه با خلاء و کمبود موازین قانونی مواجه بوده ایم. ضمن این که ضرورت دارد تمهیداتی اندیشیده شود تا زمانی که این قوانین به مرحله تکمیل نرسیده اند، آثار موسیقی و اصولا تمام آثار فرهنگی هنری از آسیب های موجود در امان بمانند.

:
 به نظر شما موسیقی رسمی و اصیل ما چقدر  از رهگذر بی قانونی در فضای مجازی دستخوش ضربات غیر قابل جبرانی شده است؟
ـ البته این را تاکید می کنم که مشکل ما در حال حاضر فقط به حوزه فضای مجازی برنمی گردد.حالا فرض می کنیم که با نظارت می توان این وادی را ساماندهی و مشکلات موجود در اینترنت را مرتفع کرد، اما مشکل اصلی ما رعایت نکردن حقوق توسط شرکت هاست. به عنوان مثال، بارها دیده شده اثری که پیش تر از سوی یک ناشر منتشر و در بازار موسیقی توزیع شده است، از سوی ناشر دیگری هم مورد انتشار قرار گرفته است. یعنی یک ناشر دیگر هم به شکل غیر قانونی به انتشار این اثر پرداخته است. روی این اصل است که تصور می کنم، نهادهای ذی ربط باید در ساماندهی و مرتفع کردن این مشکلات نقش عمده ای را ایفا کنند. به عنوان مثال، صداوسیما یکی از نهادهایی است که در درجه اول باید مکلف به پرداخت حقوق قانونی به مولفان شود. ضمن این که شرعا نیز صحیح نیست از اثر هنرمندی استفاده شود، درحالی که حقوق او نادیده گرفته شود.

:

به نظرم اگر صدا و سیما خود را مکلف به رعایت این مسئله کند، بخشی از مشکلات حل می شود و از طرفی، امنیت شغلی نیز به هنرمندان برگردانده می شود. رعایت کردن این مسائل برای ما که خود را کشوری داعیه دار فرهنگ و هنر می دانیم ضروری تلقی می شود و باید بدانیم که حقوق مولف باید رعایت و به او پرداخته شود. اگرچه در شرایط کنونی در عرصه فرهنگ و هنر، رعایت نکردن این حقوق به یک جور عادت نادرست تبدیل شده است.با این حال، همان طور که اشاره کردم پیش از هرچیز باید نهادهای مختلف که صداوسیما در راس آنها قرار دارد، به ساماندهی این مسئله بپردازد و بعد از آن می توان به اصلاح این مقوله از سوی دیگر نهادهای مرتبط نیز امیدوار بود.

./.