گزارش اختصاصی : به قلم سردبیر – در حالی که شرکت های معظم دارو سازی با استفاده از عصاره گیاهان دارویی ، تولیدات متنوع با درآمدهای فراوان را در بطری های پاکیزه و بهداشتی روانه بازار می کنند ولی هنوز آذربایجان غربی درگیر تولید سنتی و خانگی عرقیات گیاهی با فوائد بسیار درمانی است.

در سال های اخیر به دنبال تحقیقات جدید در مورد خواص داروهای گیاهی ، استقبال عمومی به استفاده از این نوع داروها نیز افزایش یافته است و هم اکنون در جهان و نیز ایران ، شرکت های معظم دارو سازی با استفاده از عصاره گیاهان دارویی ، تولیدات متنوعی را در بطری های پاکیزه و بهداشتی روانه بازار کرده اند.
استفاده از داروهای گیاهی یکی از پایه های طب سنتی و اسلامی است . دانشمندان نامی ایران ابو علی سینا و زکریای رازی در استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری ها شهرتی بسزا دارند . پیش از این دو دانشمند ، دینوری مورخ بزرگ ایرانی که در اصفهان می زیسته ، اثر معروف خود به نام کتاب النبات را که بخش مهمی از آن به اطلاعات گیاهان اختصاص داشت ، تالیف کرده بود .
استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری ها ، پس از ظهور طب جدید کم کم رو به نقصان گذاشت. اما با تحقیقات جدید در زمینه داروهای شیمیایی و اثرات منفی آنها در جسم و جان انسان ، مجددا پژوهشگران و داروسازان به گیاهان دارویی اقبال نشان دادند و هم اکنون در جهان و نیز ایران ، شرکت های معظم دارو سازی با استفاده از عصاره گیاهان دارویی ، تولیدات متنوعی را در بطری های پاکیزه و بهداشتی روانه بازار کرده اند.
استان آذربایجان‌غربی از رتبه نخست تولید عرقیات گیاهی در کشور برخوردار بوده و با تولید بالغ بر 10 میلیون لیتر در سال از جایگاه اقتصادی ویژه‌ای برخوردار است. عرقیات گیاهان بادرنجبویه، بیدمشک، نعناع و پونه و شوید و گلاب با اثرات خوب درمانی، از گیاهان بومی استان تهیه شده و از پرمصرف‌ترین عرقیات آذربایجان‌غربی هستند.
آذربایجانغربی که جز مناطق رویش های گیاهان دارویی، صنعتی و مرتعی در کشور به شمار می رود اما تاکنون در حد ظرفیتهای اقتصادی آن در این زمینه مورد توجه قرار نگرفته است.
اگر چه فرش و گلیم این استان به سبب طرح و رنگ ثابت آن از امتیازات ویژه ای برخوردار است و طرحهای شهرستان خوی و تکاب با عناوین (قباو ماهی) معروف می باشند و در کنار این صنعت باید از صنایع کوزه گری و چرم سازی نام برد که به شکل های گوناگون به بازار عرضه می شوند ولی ظرفیت های فراوان تولید عرقیات گیاهی و نقل بید مشک ارومیه و درآمدی که می تواند برای اقتصاد استان داشته باشد همواره مورد غفلت قرار گرفته است.
همچنین ریزه کاری و نازک کاری چوب و تولیدات صنایع چوبی ارومیه از اقلام سوغاتی مهم ارومیه است و معرق کاری نیز از صنایع دستی مهم این استان است. مهمترین سوغاتی های استان عبارتند از نقل بیدمشک، حلوای گردو، محصولات کشاورزی از قبیل عسل، لبنیات، کشمش، سیب، انگور، بافتنی های دستی، صنایع چوبی و ریزه کاری فرشهای دستباف که هر کدام به نوبه خود سهم بسزایی در اقتصاد و شکوفایی آذربایجان غربی می تواند داشته باشد.
از سوی دیگر، علیرغم تولید بسیار زیاد انواع عرقیات گیاهی در ایران و بالغ بر 70 نوع از آنها در آذربایجان‌غربی و همچنین فرهنگ استفاده زیاد از عرقیات گیاهی که به ندرت در سایر کشورها دیده می‌شود، بررسی ایمنی و سلامت غذایی به حد کافی بر روی این عرقیات انجام نگردیده و در زمینه میزان متانول در این نوع محصولات اطلاعات کافی وجود ندارد.
کارشناسان تغذیه معتقدند که عرق بیدمشک برای تقویت قلب ، رفع گرفتگی و خفقان قلب ، تقویت عمومی بدن ، ملین خوب بوده و مصرف بیدمشک در جوانی مانع فشار خون در دوران پیری می شود. عرق بادرنجبویه نیز ضد خستگیهای روحی، استفراغ های دوران بارداری، برونشیت وتشنج، ضد قلنج و درمان دل پیچه است.
مصرف عرق شوید نیز ضد چربی خون، جهت پایین آوردن کلسترول، ازدیاد شیر مادران و همچنین درمان لاغری توصیه شده است. عرق نعنا که طبق توصیه پزشکان برای ضد دل درد ، دلپیچه ، ضد نفخ ، بادشکن و تقویت کننده معده کودکان بسیار خوب است.
جنوب استان آذربایجان غربی بویژه شهرستان مهاباد بعنوان پایلوت گیاهان خوراکی و دارویی معروف است که ضرورت دارد توجه علمی به مقوله توسعه ، تولید و فرآوری این گیاهان شود. براساس تحقیقاتی که در آذربایجان غربی صورت گرفته در رویشگاههای طبیعی این استان نزدیک به 1200 گونه گیاهی می روید که از این گونه ها ، 466 گونه آن دارویی است که با مدیریت و برنامه ریزی مناسب در زمینه برداشت، بسته بندی وعرضه هریک از این گونه های گیاهی می توان زمینه اشتغالزایی و درآمدزایی خوبی برای مردم استان دست وپا کرد.
به گفته محققان و کارشناسان گل محمدی ، نعناع ، ترخون ، گل گاوزبان ، شیرین بیان، آجی بیان، کاسنی ، اولیک ، بیدمشک، بادرنجبویه ، بومادران ، سنبل الطیب،خار شتر، شاتره، آویشن و دهها گونه دیگر از گیاهان دارویی آذربایجان غربی است که از دیرباز بصورت سنتی استفاده می شود.